Frank Herbert’in eseri Dune, sadece edebiyatı değil, bilimkurgu filmlerini de etkilemeye devam ediyor. Modern insanlığın etkileşimlerini keşfederek, bunu hayal gücüyle birleştirip muazzam bir tema ortaya çıkarıyor. Eser, siyaset, çevrecilik, din gibi birçok farklı fikri, liderlerin başarsızlığı ve kolektif eylemin önemi gibi konularla birleştiriyor.
Dune ve Etkilediği 10 Bilim Kurgu Filmi
Dune’un yankıları 50 yıldır hissedilirken, gelecekte de birçok esere ilham vermeye devam edecek gibi gözüküyor.
Mad Max Beyond Thunderdome (1985)
Mad Max Beyond Thunderdome, Dune’un kaynak materyali kadar detaylı bir konsept değil. Ancak Max’in filmdeki karakteri ile Dune’daki Paul Atreides karakteri arasında benzerlikler var. Her iki karakter de zorlu çöl koşullarında var olan, mesih benzeri bir figür olarak resmediliyor.
Max serisinin üçüncü filmi olan Thunderdome, önceki iki film kadar başarılı olmasa bile izlerken Dune’la arasındaki benzerlikleri yakalamak ilginç bir tecrübe yaşatıyor.
Tremors (1990)
Tremors, Dune ile bariz benzerlikler taşıyan 1990 yapımı bir bilimkurgu/korku filmidir. Mütevazi bütçesine rağmen, efsane olmayı başarmış yapımlardan bir tanesidir. Dune’un kum solucanları, ölçek olarak çok daha büyük olsalar da, Tremors’daki canavarlara oldukça benziyorlar.
Stargate (1994)
Stargate sadece çölde geçen bir bilim kurgu yapımı olmasıyla değil, tematik yönleriyle de Dune’a benziyor. Dune, galaksideki uygarlıkların dış güçler ve entrikalar tarafından nasıl şekillendirildiğiyle çok ilgilenen bir eser. Stargate’te de galaksiler arası etkileşim tasvir ediliyor. Ayrıca ayrı Dune serisindeki gibi isyan ve gezegen rejimini devirme konuları işleniyor.
Alien (1979)
Alien, Dune’dan direkt olarak etkilenmese bile Xenomorph tasarımı ile Dune arasında bir ilişki var. Çünkü Xenomorph’un tasarımcısı Giger, daha önce Jodorowsky’nin yönettiği Dune uyarlamasına dahil olmuştu. Eğer Dune var olmasaydı, Giger tanınmayacak ve o eşsiz Alien tasarımı belki de hiç gözükmeyecekti.
Prometheus (2012)
Giger’in Dune için tasarladığı konsept, Jodorowsky’nin filmi gibi ön-prodüksiyon aşamasında yok olmadı. Harkonnen sarayı için yaptığı tasarımlar daha sonra Ridley Scott’ın Prometheus’unda ortaya çıktı.
Contact (1997)
Jodorowsky’nin Dune filmi, 1970’lere kadar denenmiş olan en iddialı sahneyle açılacaktı. Açılış, uzayda sürüklenirken, tüm galaksiyi betimleyen, sonunda hikayenin geçeceği gezegene gelen uzun bir çekim olacaktı. Bu sahne tam 30 yıl sonra Robert Zemeckis’in 1997 yapımı Contact filminde ortaya çıktı.
Star Wars
Dune’un Star Wars üzerindeki etkisi, Frank Herbert’in kendisi de dahil olmak üzere birçok bilimkurgu yazarı tarafından kabul edilen bir gerçektir. Kısmen çöl gezegeninde kurulmuş bir kötü imparatorluk ve seçilmiş bir genç hakkında kurulmuş bir bilimkurgu yapımı. Bununla birlikte benzerlikler sadece hikayenin ana temasından ibaret değil. Star Wars ve Dune arasındaki benzerlikler yazımızda, detaylı bir şekilde bu benzerlikleri açıklamıştık.
Blade Runner (1982)
Cyberpunkın babası olarak bilinen Blade Runner, bilimkurgu olarak Dune’dan çok farklı bir yerde duruyor. Yine de bu durum filmin Jodorowsky’nin uyarlama girişiminden etkilenmediği anlamına gelmiyor.
Jodorowsky, diğer birçok efsanevi bilim kurgu sanatçısıyla birlikte, filminin sanat konseptini oluşturmak için efsanevi Heavy Metal Magazine illüstratörü Moebius’la çalışmıştı. Mobius daha sonra Blade Runner da dahil olmak üzere farklı bilimkurgu yapımlarına şekil verdi. Özellikle Blade Runner’daki Los Angeles mimarisi bunun örneklerinden bir tanesidir.
Nausicaä Of The Valley Of The Wind (1984)
Studio Ghibli bile Dune destanından etkilenmiştir. Miyazaki’nin Nausicaä of the Valley of the Wind filmi, Dune’daki kum solucanları gibi, dev böceklerle kaplı kıyamet sonrası bir dünyada geçiyor. Filmdeki çevrecilik ve kolonizasyon tamaları açık bir şekilde Dune’dan etkilendiğini gösteriyor.
2001: A Space Odyssey (1968)
2001: A Space Odyssey, Dune’daki kadar güçlü uzay uyuşturucularını içermiyor. Ancak bilimkurgu atmosferindeki bazı görseller oldukça benzeşiyor. Özellikle Space Odyssey’deki yıldız kapısı sekansı, Paul Atreides’in Dune’daki maceraları boyunca gördüğü bazı görüntüleri andırıyor. Ayrıca binlerce yıllık insan evrimi konusu, bu iki yapım arasındaki başka bir benzerlik noktası.